"NADAJ NAZWĘ PLANECIE"

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁNEJ ZABAWY ASTRONOMICZNEJ!

Zabawa polega na wymyśleniu nazwy dla egzoplanety odkrytej w roku 2017, która obecnie oznaczona jest  jako trappist-1: "e".

Planeta "e" ciekawi naukowców, gdyż najprawdopodobniej ma warunki sprzyjające życiu! Wszystkie niezbędne szczegóły znajdują się poniżej.

Zabawa przeznaczona jest dla zafascynowanych kosmosem dzieci i ich opiekunów.

Najpierw zapoznajcie się ze specyfikacją obiektu a następnie przeprowadźcie domową "burzę mózgów".

Wyobraźcie sobie jak mogłaby wyglądać powierzchnia planety? Albo jak mogłyby się prezentować tamtejsze istoty? Może wspólnie narysujecie krajobraz planety? Czy są tam góry, morza lub rozległe pustynie? Czy planeta zawiera minerały i kruszce? Z czego składa się atmosfera, czy są tam wiatry lub cyklony? Ile ma księżyców i jak one wpływają na planetę? Czy warunki są bardzo ekstremalne i jakie gatunki mogłyby tam przetrwać? To wszystko z pewnością naprowadzi na ciekawe określenie. Nazwy Mars czy Wenus są już zajęte ale liczmy na kreatywność, oryginalność oraz odrobię dobrego humoru!

NA WSTĘPIE KRÓTKIE WYJAŚNIENIE

Przedrostek "Egzo" - oznacza "zewnętrzny".
EGZOPLANETY - to obiekty spoza Układu Słonecznego, które przypominają nasze planety, czyli: 

    ➤  poruszają się po orbicie swojej gwiazdy
    ➤  posiadają kształt zbliżony do kuli
    ➤  oczyszczają pobliże swoich orbit z innych większych obiektów
    ➤  we wnętrzu obiektu nie zachodzą reakcje termojądrowe.

Jednego z pierwszych odkryć egzoplanety w 1991 roku dokonał pan Aleksander Wolszczan, polski astonom :-). Jak podają internetowe źródła pochodzi on z naszego województwa, a dokładnie ze Szczecinka!

Egzoplanety odkrywa się najczęściej podczas obserwacji jasności gwiazdy. W momencie przejście planety przed tarczą gwiazdy (tzw. tranzytu planety) zauważyć można chwilowy spadek jasności gwiazdy.

Tak też stało się w omawianym przypadku. Do detekcji planety wykorzystano teleskop TRAPPIST - TRAnsiting Planets and PlanetesImals Small Telescope, stąd też wzięła się nazwa okrytego układu planetarnego. W dalszym etapie korzystano także z innych teleskopów m.ni. Spitzer Space Telescope.

 _______________________________

GDZIE LEŻY PLANETA?

Intersująca nas planeta "e" należy do układu składającego się z gwiazdy oraz 6 innych prawdopodobnie skalistych planet (stan wiedzy na dziś). Układ ten oddalony jest od Ziemi o 39 lat świetlnych w kierunku Gwiazdozbioru Wodnika. Gwiazda układu otrzymała nazwę Trappist-1-A, natomiast krążące wokół niej planety oznaczone są kolejno literami od "b" do "h". Zatem Planeta "e" jest czwarta od swojego "słońca". Gwiazda Trappist-1-A zaliczana jest do małych czerwonych karłów, które charakteryzują się relatywne niską temperaturą (jedynie 2500 K). Jest ona także dwanaście razy mniejsza ona naszego Słońca (porównywalna do naszego Jowisza).

Ze względu na niewielki rozmiar gwiazdy, jej planety mają ciasne orbity, to znaczy, że obiegają gwiazdę w niewielkiej odległości. Nasza Ziemia jest oddalona od Słońca wielokrotnie bardziej niż planeta "e" od swojej gwiazdy. Wiemy, że pełny obieg Ziemi wokół Słońca trwa 365 dni. Natomiast obieg tych planet wokół swojej gwiazdy trwa zaledwie kilka/kilkanaście dni. Planeta "e" potrzebuje 6 dni (ziemskich dni) by okrążyć swoją gwiazdę! Planecie "b", położonej najbliżej gwiazdy, wystarczaj jedynie 1,5 dnia na pełny obieg! Najdalej położona planeta "h" potrzebuje niespełna 19 dni. Jak zatem na takich planetach można by liczyć lata lub wiek ludzi? 

EKOSFERA!

Planeta "e" (podobnie jak dwie kolejne "f" i "g") należy to tzw. ekosfery (sfery zamieszkania - habitable zone), co oznacza, że znajduje się w optymalnej odległości od gwiazdy, sprzyjającej utrzymywaniu się wody w stanie ciekłym. Zatem prawdopodobieństwo istnienia tam życia jest duże! Planeta "e" jest najbardziej podobna do Ziemi, m.in. ma prawie ten sam rozmiar, podobną wartość grawitacji oraz skalistą strukturę. Nie wiadomo dokładnie jak ona wygląda, brakuje też jeszcze wielu parametrów. Ale niektóre informacje udało się naukowcom już zdobyć.

NAJWAŻNIEJSZE DANE PLANETY

◉  KLASYFIKACJA: egzoplaneta skalista

◉  OZNACZENIE: Trappist-1-e

◉  WIELKOŚĆ: 92% promienia Ziemi

◉  MASA: 77% masy Ziemi

◉  GĘSTOŚĆ: 102% gęstości Ziemi

◉  GRAWITACJA: 93% ziemskiej grawitacji
◉  TEMPERATURA: nieco wyższa niż na Ziemi
◉  ATMOSFERA: najprawdopodobniej tak
◉  MASA WÓD: 5% masy planety (250 razy więcej niż na Ziemi)

◉  KSIĘŻYCE - brak danych

◉  MAGNETOSFERA - brak danych

◉  PROMIENIOWANIE - brak danych
◉  CZAS OBIEGU WOKÓŁ GWIAZDY: 6  ziemskich dni

◉  PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĘPOWANIA CIEKŁEJ WODY: wysokie, odległość od gwiazdy jest optymalna, dla utrzymywania się wody w stanie ciekłym

◉  PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĘPOWANIA ŻYCIA: możliwe, planeta leży w ekosferze

◉  ODLEGŁOŚĆ OD ZIEMI:39 lat świetlnych

◉  POŁOŻENIE: gwiazdozbiór wodnika

◉  UKŁAD WIDOCZNY Z ZIEMI?: nie, gdyż zbyt słabo świeci

◉ SYNCHRONIZACJA Z GWIAZDĄ?: tak - obrót synchroniczny oznacza, że tylko jedna strona planety jest zawsze zwrócona do gwiazdy. I tylko ta część jest oświetlana i ogrzewana. Może to powodować silne wiatry, skrajne temperatury. Nie ma też podziału na dzień i noc. Formy życia powstawały by najpewniej na granicy pomiędzy częścią oświetloną i nieoświetloną.

ARTYSTYCZNE WIZUALIZACJE PLANETY I GWIAZDY
Czy tak wygląda tamten nowy świat? Na razie nie wiadomo. Poniższe zdjęcia to wizje grafików i hobbystów astronomii. Dalsze badania będą prowadzone po umieszczeniu w przestrzeni kosmicznej najnowszego teleskopu Jamesa Webba. Badania będą polegały m.in. na poszukiwaniu markerów życia: metanu, tlenu, pary wodnej oraz wody.

ZA MAŁO INFORMACJI?...obejrzyj film (można na pełnym ekranie)

PODZIEL SIE SWOJĄ ODPOWIEDZIĄ NA FACEBOOKU

Jeżeli macie ochotę podzielić się wynikiem waszych kosmicznych rozważań, proszę umieścić na fb KOMENTARZ pod POSTEM przypiętym na górze osi czasu [tutaj link] podając następujące informacje:

      1.    nazwa planety oraz
      2.    krótkie uzasadnienie/analizę, jakim tokiem myślenia dotarliście do tej właśnie nazwy

Najciekawsza (naszym subiektywnym zdaniem) nazwa i uzasadnienie otrzyma 3-osobową rodzinną wejściówkę na dowolne warsztaty organizowane przez nas :-).

_________________________________________________
TERMIN NADSYŁANIA ODPOWIEDZI

   ➤Prosimy o wysłanie odpowiedzi do 3 maja do godziny 23:59:59

   ➤Prosimy o przedstawienie maksymalnie dwóch propozycji.

Porównanie naszego Słońca oraz Trappist-1-A

Źródło obrazów: NASA

KONKURS ROZWIĄZANY
OTO ODPOWIEDZI:

"Oceania" – uzasadnienie uczestnika: dlatego, że planeta posiada dużo mórz i być może wiele wysp, podobnie jak to ma miejsce w obrębie ziemskiej Oceanii. Zakładamy, że ewentualne życie pewnie dominowałoby w właśnie w wodzie, Stąd skojarzenie dla nazwy

„Egzotrapp” – uzasadnienie uczestnika: w skojarzeniu z teleskopem i odkrytym układem planetarnym

„Egzolion” – uzasadnienie uczestnika: na razie nic o tym słowie nie wiemy tak jak o tej planecie

„Lily” – uzasadnienie uczestnika: od nazwy kwiatów lilii wodnych. To piękne rośliny i ich nazwa również brzmi dobrze dla planety, na której jeśli istnieje życie, to są przede wszystkim rośliny

„Planeta Małego Księcia” - uzasadnienie uczestnik:  planeta na razie zamieszkiwana przez Małego Księcia ,który ma codziennie różne przygody dla nas jeszcze nie odkryte
Nowa planeta, nowy Świat dla nas nieznany ...

„Eterraaquarius” – uzasadnienie uczestnika: planeta "e" jest pod wieloma względami podobna do Ziemi, a biorąc pod uwagę najbliższy gwiazdozbiór Wodnika mogłaby się nazywać Ziemiowodnikową planetą. "Tylko koniecznie trzeba dodać E", bo egzo- oraz aktualna nazwa to planeta "e". Mama przełożyła na łacinę, żeby brzmiało poważniej, Tata zatwierdził i mamy Eterraaquariusa

"LazurPlanet" – uzasadnienie uczestnika: jej kolor przypomina czyste niebo w pogodny słoneczny dzien. Daje sile i chęci do życia. Jest nowym pięknym wyzwaniem dla ludzkiego pokolenia

„Nasz obserwator”– uzasadnienie uczestnika: Do jednego oka przyłożona luneta ,przez którą obserwuje naszą planetę

„Eurybia” – uzasadnienie  uczestnika: nazwa pochodzi od bogini siły morskiej, jako że woda to niesamowita potęga, która zarówno daje jak i zabiera istnienie i jest nadal nieodgadniona jak i ta planeta. Obok planety znajduje się jej " księżyc rozświetlacz", który jasną stronę oświetla a ciemną stronę otula głębią swej czerni

Wszystkim uczestnikom dziękujemy za udział! Wielkie gratulacje za kreatywność, poczucie humoru oraz wiedzę! Kryteria konkursowe były dwa: oryginalna nazwa oraz dobre uzasadnienie. Wybór najciekawszej odpowiedzi okazał się bardzo trudny. Miała być jedna nagroda, ale ponieważ każde rozwiązanie ma swój urok, postanowiliśmy przyznać trochę więcej nagród: za pierwsze miejsce -3-osobową wejściówkę, za drugie miejsce 2-osobową a za trzecie miejsce 1-osobową wejściówkę na warsztaty:

- I MIEJSCE: Eterraaquarius oraz Eurybia
- II MIEJSCE: Oceania oraz Planeta Małego Księcia
- III MIEJSCE: Egzotrapp/Egzylion, Lily, Lazurplanet, Nasz obserwator